Monitor Prawniczy Nr 8/2021

Specjalistyczny dwutygodnik omawiający kluczowe zagadnienia prawnicze.

W numerze 8/2021 „Monitora Prawniczego" polecamy:

• Dr Paweł Litwiński „Ochrona danych osobowych sygnalistów. Implementacja dyrektywy o sygnalistach". W artykule omawiane są zasady ochrony danych osobowych osób będących tzw. sygnalistami, czyli osobami zgłaszającymi naruszenia prawa zgodnie z dyrektywą o ochronie sygnalistów . Tematyka omawiana jest z perspektywy implementacji dyrektywy o sygnalistach, ponieważ prawidłowe ukształtowanie w prawie krajowym przepisów o ochronie danych osobowych sygnalistów jest kluczowe z perspektywy zapewniania ich anonimowości.
• Dr Ireneusz Wolwiak „Odpowiednie stosowanie przepisów o procesie do samodzielnego postępowania uregulowanego w KPC". Przedmiotem opracowania uczyniono zagadnienie instytucji odpowiedniego stosowania przepisów. Zamieszczona w art. 13 § 2 KPC reguła stanowi o zastosowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących procesu do innych wprowadzonych w nim postępowań. Nie polega ono jednak na bezpośrednim przeniesieniu uregulowania związanego z trybem procesu do innych postępowań, ale wymaga właściwych czynności interpretacyjnych. Taką analizę przeprowadzono w artykule, bazując na unormowaniu zawezwania do próby ugodowej. Dokładniej zaś analiza ta skupiła się na dopuszczalności zastosowania przepisów o zażaleniu do decyzji sądu podejmowanych w postępowaniu pojednawczym.
• Dr Maciej Giaro „Artykuł 458[11] KPC na tle unormowania formy czynności prawnych". Nowe wprowadzone ustawą z 4.7.2019 r. przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych zostały zasadniczo nakierowane na zapewnienie większej szybkości tego postępowania względem innych postępowań cywilnych (zob. art. 458[3], 458[5], 458[8], 458[10], 458[11] KPC) . Wśród przepisów tych uwagę zwraca zwłaszcza art. 458[11] KPC. Zgodnie z nim, czynności strony, z którymi prawo łączy nabycie, utratę lub zmianę uprawnienia strony w zakresie danego stosunku prawnego może być wykazana tylko dokumentem w rozumieniu art. 773 KC, chyba że strona wykaże, że nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych. W szczególności chodzi tu o czynności polegające na złożeniu oświadczenia woli, czyli, ściślej rzecz ujmując, o czynności prawne. W uzasadnieniu art. 458[11] KPC założono, że profesjonalizm przedsiębiorcy-strony sprawy gospodarczej obejmuje również dokumentowanie faktów w celu ich ewentualnego wykazania w razie sporu . Jak można więc chyba sądzić, z art. 458[11] KPC miałby wynikać obowiązek dokumentowania przez przedsiębiorcę czynności na przyszłość. Wykładnia taka została już przyjęta w literaturze prawa procesowego. Niemniej jednak wskazane założenie nie tylko nie znajduje w obowiązującym stanie prawnym wyraźnych podstaw, ale – jeżeli chodzi o główny zakres zastosowania art. 458[11] KPC, obejmujący czynności prawne jako fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 KPC) – koliduje z unormowaniami KC dotyczącymi formy czynności prawnych. Kolizja ta dotyczy po pierwsze zasady swobody formy, a po drugie – art. 74 § 4 KC, zgodnie z którym w stosunkach między przedsiębiorcami, a ci są pierwszoplanowymi (choć nie wyłącznymi) stronami spraw gospodarczych (art. 4582 § 1 pkt 1 KPC), nie stosuje się przepisów o skutkach niezachowania formy ad probationem. Ponieważ dla dokonywania czynności prawnych miarodajne są przepisy KC, należy zasadniczo zgodzić się z wyrażoną w uzasadnieniu art. 458[11] KPC i doktrynie prawa procesowego oceną , że przepis ten nie zmienia zasad prawa materialnego dotyczących formy tych czynności (art. 73 i n. KC). W rezultacie jego wykładnia powinna być możliwie spójna z tymi zasadami. Celem opracowania jest przedstawienie art. 458[11] KPC na tym właśnie tle prawa materialnego, co zostanie zwieńczone propozycją jego wykładni.
• Dr Krystyna Gromek „Granice władzy rodzicielskiej". Autorka postrzega granice władzy rodzicielskiej na dwóch płaszczyznach: przedmiotowej i podmiotowej, w wymiarze prawnym i pozaprawnym. Granice przedmiotowe władzy rodzicielskie to jej zakres funkcjonalny, czyli jak działa: co może, co powinna, a czego nie dotyczy, nie obejmuje lub jest pozbawiona. Granice podmiotowe władzy rodzicielskiej pozwalają odpowiedzieć na pytanie: w stosunku do kogo ona działa, czyli kogo obejmuje swoimi granicami przedmiotowymi, inaczej zakresem funkcjonalnym.
• Dr Paweł Mazur „Granice swobody w decydowaniu o podziale zysku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością". Celem artykułu jest omówienie zakresu swobody wspólników w kształtowaniu postanowień umów spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, odnoszących się do podziału zysku, wypracowanego przez spółkę.
• Dr Dominik Bierecki „Brak zgody Komisji Nadzoru Finansowego na zmniejszenie funduszu udziałowego banku spółdzielczego a zobowiązanie banku do wypłaty wypowiedzianych udziałów członkowskich – glosa". W wyroku z 8.3.2018 r., II CSK 330/17, SN poruszył istotne dla banków spółdzielczych i ich członków zagadnienie stosunku zobowiązania banku do zwrotu udziału do braku zgody KNF na obniżenie funduszu udziałowego banku spółdzielczego. Sąd Najwyższy uznał, że w sytuacji braku takiej zgody KNF, zobowiązanie banku spółdzielczego staje się prawnie niemożliwe. Autor glosy zauważa, że sytuacja taka stanowi wypełnienie wymogu uznania funduszu udziałowego za kapitał podstawowy Tier I, a jednocześnie prowadzi do modyfikacji charakteru roszczenia członka o zwrot udziału w stosunku do roszczeń o zwrot udziałów przysługujących członkom innego typu spółdzielni niż bank spółdzielczy.

W Monitorze Prawniczym znajdziesz:

• Wnikliwe opracowania analizujące najistotniejsze zmiany w prawie.
• Fachowe opinie i analizy zagadnień problemowych.
• Przegląd najistotniejszego, nowego orzecznictwa.
• Aktualności z sal sądowych.
• Obszerne dodatki tematyczne.
• Odpowiedzi na pytania kierowane do redakcji.